Η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα, κατάγεται από την Κεφαλλονιά και τη Μεσσηνία, και είναι δικηγόρος. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών (1980-1985) και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Δημόσιο Δίκαιο-DEA στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης- Paris I (1985-1986). Εργάσθηκε για πολλά χρόνια στα Ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα στις Βρυξέλλες, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στη Γραμματεία της Σοσιαλιστικής Ομάδας (1986-1995), και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (1995-1999).
Από τα νεανικά της χρόνια συμμετείχε ενεργά στο φοιτητικό κίνημα, στην ΠΑΣΠ και στο ΠΑΣΟΚ. Διετέλεσε Ευρωβουλευτής (2004-2007), Βουλευτής Β’ Αθήνας (2007-2012), Γραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου (2005-2006) και μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου (2006-2009), Υπουργός Υγείας (2009-2010) και Αν. Υπουργός Εξωτερικών για τα Ευρωπαϊκά θέματα (2010-2012). Τον Φεβρουάριο του 2012 παραιτήθηκε λόγω πολιτικής διαφωνίας από την κυβέρνηση Παπαδήμου, καταψήφισε το 2ο Μνημόνιο στη Βουλή και διαγράφτηκε από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ, από το οποίο στη συνέχεια αποχώρησε το 2012.
Η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου διετέλεσε Υπουργός Διοικητικής Ανασυγκρότησης της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ (2018 - 2019). Στις εκλογές του Ιουλίου 2019 εκλέχθηκε βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ στον Β1’ Βόρειο Τομέα Αθηνών. Διετέλεσε Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ (2019-2020). Από τον Σεπτέμβρη του 2020είναι Τομεάρχης Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ. Μετά το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ (2022) εκλέχθηκε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και της Πολιτικής Γραμματείας του κόμματος, και είναι μέλος του Εκτελεστικού Γραφείου του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ.
